موتورهای جستجو، ابزارهای قدرتمندی هستند که به ما کمک میکنند تا در دنیای دیجیتال به راحتی به اطلاعات مورد نظرمان دست پیدا کنیم. این سیستمهای پیچیده با استفاده از الگوریتمهای خاص، وبسایتها و صفحات مختلف را تحلیل کرده و بهترین نتایج را بر اساس جستجوی کاربر نمایش میدهند. حالا، در دنیای امروز، درک این که سئو چیست و چرا این فرآیند برای موفقیت آنلاین ضروری است، بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. سئو یا بهینهسازی موتور جستجو، به مجموعهای از تکنیکها و استراتژیها گفته میشود که هدف آن ارتقای رتبه وبسایتها در صفحات نتایج موتورهای جستجو است. در این مقاله، مهام به طور مفصل به توضیح اصول پایهای موتورهای جستجو و نحوه تاثیرگذاری آنها بر سئو میپردازد.
موتور جستجو چیست؟
یک موتور جستجوی وب، اطلاعات را از صفحات مختلف اینترنت جمعآوری کرده و در قالب نتایج جستجو، به کاربران ارائه میدهد. این نتایج معمولاً در صفحات SERP (صفحات نتایج موتور جستجو) نمایش داده میشود و ممکن است شامل صفحات وب، تصاویر، و فایلهای دیگر باشد. علاوه بر این، برخی موتورهای جستجو قادرند دادهها را از پایگاههای داده یا دایرکتوریهای باز نیز جستجو کنند. بر خلاف دایرکتوریهای وب که نیاز به ویرایش انسانی دارند، موتورهای جستجو از الگوریتمهای خاص برای بهروزرسانی بلادرنگ اطلاعات خود استفاده میکنند. به محتوای اینترنتی که در دسترس موتورهای جستجو نیست، اصطلاحاً “وب عمیق” یا deep web گفته میشود.
نام اولین موتور جستجو چیست؟
کار موتورهای جستجو از اوایل دهه 90 میلادی آغاز شد. اولین موتور جستجوی معروف، Archie، در سپتامبر 1990 عرضه شد و توانست فایلهای موجود در سرورهای FTP را جستجو کند. پیش از آن، در سال 1989، سرویس جستجوی Knowbot به عنوان نخستین جستجوگر اطلاعات در اینترنت راهاندازی شد. موتور جستجوگر گوگل از حدود سال 2000 وارد عرصه شد و با معرفی الگوریتم نوآورانه PageRank، موفق شد نتایج دقیقتری را در اختیار کاربران قرار دهد. این الگوریتم به صفحات وب امتیاز میدهد و آنها را براساس تعداد و کیفیت لینکهایی که از سایر سایتها دریافت میکنند، رتبهبندی میکند. همچنین، برای سفارش تولید محتوا و خدمات طراحی سایت نیز میتوانید مهام را انتخاب کنید.
نحوه کار موتورهای جستجو چگونه است؟
موتورهای جستجو به طور چشمگیری فرآیند جستجو در اینترنت را ساده کردهاند. آنها به عنوان پایگاههای اطلاعاتی بزرگ عمل میکنند که اطلاعات را از قبل جمعآوری و ذخیره کردهاند. این یعنی در لحظه جستجو، موتورهای جستجو تمام وب را نمیگردند، بلکه در همان لحظه تنها در پایگاه داده خود به جستجو میپردازند. این سیستمها اطلاعات مورد نیاز خود را پیش از جستجو، تجزیه و تحلیل کرده و در پایگاه دادهشان ذخیره میکنند. موتورهای جستجو از بخشهای مختلفی تشکیل شدهاند که در ادامه به معرفی هر کدام میپردازیم:
بخش موتور جستجو | توضیحات |
Spider (عنکبوت) | مسئول سر زدن به صفحات وب، خواندن محتوا، دنبال کردن لینکها و جمعآوری اطلاعات برای موتور جستجو. |
Crawler (خزنده) | نرمافزاری که به اسپایدرها فرمان میدهد که کدام صفحات را بازدید کنند و چه لینکهایی را دنبال کنند. |
Indexer (بایگانیکننده) | اطلاعات جمعآوری شده توسط اسپایدرها را تجزیه و تحلیل کرده و آنها را به بخشهای مختلف تقسیم میکند. |
Database (پایگاه داده) | ذخیرهسازی دادهها بهصورت فشرده و گروهبندیشده در پایگاه داده موتور جستجو. |
Ranker (سیستم رتبهبندی) | مسئول مرتبسازی نتایج جستجو بر اساس ارتباط با کلمات کلیدی جستجو شده و ارائه نتایج به کاربران. |
1. Spider (عنکبوت)
اسپایدر یا همان ربات (Robot)، مسئول سر زدن به صفحات مختلف وب است. این برنامه محتوای صفحات را میخواند، لینکها را دنبال میکند و اطلاعات مورد نیاز را جمعآوری میکند. اسپایدر کدهای HTML صفحات را میبیند و آنها را در اختیار دیگر بخشهای موتور جستجو قرار میدهد. در حین بازدید از صفحات، اسپایدر بر روی سرورها ردپاهایی میگذارد. اگر شما دسترسی به آمار بازدیدهای یک سایت را داشته باشید، میتوانید تشخیص دهید که کدام موتور جستجوگر، صفحات سایت شما را مشاهده کرده است. یکی از فعالیتهای مهم در SEM (بازاریابی موتور جستجو) تجزیه و تحلیل همین آمار بازدید است. اسپایدرها کاربردهای دیگری نیز دارند؛ مثلا، برخی از آنها تنها به بررسی فعال بودن لینکها یا جستجوی آدرسهای ایمیل میپردازند.
2. Crawler (خزنده)
کراولر، نرمافزاری است که نقش فرمانده اسپایدرها را ایفا میکند. این نرمافزار تصمیم میگیرد که اسپایدر کدام صفحات را باید بازدید کند. در واقع، کراولر تعیین میکند که کدام لینکها در صفحهای که اسپایدر در آن قرار دارد، باید دنبال شوند. ممکن است کراولر تمامی لینکها را دنبال کند، یا برخی از آنها را نادیده بگیرد. همچنین، ممکن است برنامهریزی خاصی وجود داشته باشد که طبق آن، کراولر آدرسهای خاصی را به اسپایدر بدهد تا از آنها دیدن کند. این تصمیمها معمولاً به حجم اطلاعاتی بستگی دارند که موتور جستجو قصد دارد در پایگاه داده خود ذخیره کند. به علاوه، ممکن است دسترسی به برخی صفحات سایتها به موتورهای جستجوگر داده نشود.
3. Indexer (بایگانیکننده)
تمام اطلاعات جمعآوریشده توسط اسپایدرها به ایندکسر ارسال میشود. این بخش اطلاعات را تجزیه و تحلیل کرده و آنها را به بخشهای مختلف تقسیم میکند. تجزیه و تحلیل بدین معنی است که ایندکسر مشخص میکند اطلاعات از کدام صفحه آمده، چه حجم و محتوایی دارد و شامل کدام کلمات کلیدی است. ایندکسر، صفحات را به پارامترهای مختلف خرد کرده و آنها را به یک مقیاس عددی تبدیل میکند تا سیستم رتبهبندی بتواند این پارامترها را مقایسه کند. در این فرآیند، ایندکسر برای کاهش حجم دادهها از برخی کلمات رایج و بیمعنی مانند “a”، “an”، “the”، “is” و … صرف نظر میکند.
4. Database (پایگاه داده)
تمام اطلاعات تجزیه و تحلیلشده در ایندکسر به پایگاه داده موتور جستجو منتقل میشود. در این بخش، دادهها کدگذاری، گروهبندی و ذخیره میشوند. قبل از ذخیرهسازی، دادهها فشرده میشوند تا فضای کمتری را در پایگاه داده اشغال کنند. یک موتور جستجوگر باید پایگاه دادهای بسیار بزرگ داشته باشد و به طور مداوم اطلاعات جدید را اضافه کرده و اطلاعات قدیمی را بهروز رسانی کند. اندازه و بهروزرسانی مستمر پایگاه داده یک موتور جستجوگر میتواند به عنوان امتیازی برای آن محسوب شود. تفاوتهای اصلی موتورهای جستجوگر به حجم پایگاه داده آنها و روش ذخیرهسازی دادهها مربوط میشود.
5. Ranker (سیستم رتبهبندی)
بعد از تمام مراحل قبلی، موتور جستجو آماده پاسخدهی به درخواستهای کاربران است. هنگامی که کاربران کلمات مورد نظرشان را در جعبه جستجو وارد میکنند و Enter را میزنند، سیستم ابتدا صفحات مرتبط با جستجوی آنها را از پایگاه داده استخراج میکند. سپس، سیستم رتبهبندی وارد عمل میشود و این صفحات را بر اساس میزان ارتباط با کلمات جستجو شده، از بیشترین به کمترین ترتیب میدهد و به عنوان نتایج جستجو به کاربران نمایش میدهد.
حتی اگر یک موتور جستجوگر بهترین و بزرگترین پایگاه داده را هم داشته باشد، اگر نتواند نتایج مرتبطی به کاربران ارائه دهد، عملکرد ضعیفی خواهد داشت. در واقع، سیستم رتبهبندی قلب تپنده یک موتور جستجو است و تفاوتهای اصلی موتورهای جستجوگر در این بخش نهفته است. سیستم رتبهبندی با استفاده از الگوریتمها، به مقایسه و ترتیبدهی نتایج پرداخته و بهترین پاسخها را به کاربران ارائه میدهد. این الگوریتمها مجموعهای از دستورالعملها هستند که به موتور جستجو کمک میکنند تا تصمیم بگیرد کدام صفحات را در نتایج جستجو نمایش دهد. در حال حاضر، گوگل به عنوان صاحب قدرتمندترین سیستم رتبهبندی در دنیای وب شناخته میشود.
سه عملکرد اصلی موتورهای جستجو
شاید برای شما سوال باشد که موتور جستجو چگونه کار می کند موتور های جستجو سه عملکرد اصلی دارند که در ادامه به نحوه کار موتور جستجو خواهیم پرداخت:
- کرال کردن (Crawling): موتور جستجو صفحات وب را جستجو کرده و محتوای آنها را بررسی میکند. به عبارت دیگر، این مرحله شامل بازدید از هر URL و استخراج اطلاعات آن است.
- ایندکس کردن (Indexing): محتوای جمعآوریشده در فرآیند کرالینگ به طور منظم ذخیره و سازماندهی میشود. پس از اینکه یک صفحه در ایندکس موتور جستجو قرار گرفت، آماده است تا در پاسخ به جستجوهای کاربران نمایش داده شود.
- رنکینگ یا رتبهبندی (Ranking): در این مرحله، موتور جستجو صفحات را بر اساس میزان ارتباط آنها با جستجوی کاربر رتبهبندی میکند. نتایج جستجو از نزدیکترین پاسخ به دورترین پاسخ مرتب میشوند.
کرالینگ موتور جستجو چیست؟
یکی از مراحل اولیه برای درک چگونگی عملکرد موتورهای جستجو، فرایند کرالینگ (Crawling) است.
به نقل از سایت: تریبون
کرالینگ (Crawling)، فرآیندی است که توسط خزندههای وب موتور جستجو (رباتها یا عنکبوتها) برای بازدید و دانلود یک صفحه و استخراج لینکهای آن به منظور پیدا کردن سایر صفحات، استفاده میشود.
این فرایند به موتور جستجو این امکان را میدهد که صفحات جدید را پیدا کرده و به فهرست صفحات شناختهشده خود اضافه کند.
از آنجا که هیچ رجیستری مرکزی برای تمامی صفحات وب وجود ندارد، گوگل باید به طور مداوم صفحات جدید را کشف کرده و به لیست خود اضافه کند. این کار از طریق پیگیری لینکها از صفحات شناختهشده به صفحات جدید صورت میگیرد. برای مثال، زمانی که شما نقشه سایت (Sitemap) را به گوگل ارسال میکنید، به موتور جستجو کمک میکنید تا صفحات جدید سایت شما را کشف کند.
برای بهبود جایگاه سایت شما در موتورهای جستجو، میتوانید از مشاوره سئو بهرهمند شوید. همچنین، اگر قصد یادگیری اصول سئو را دارید، دوره آموزش سئو میتواند به شما کمک کند.
اگر از سیستمهای مدیریت محتوا مانند وردپرس یا بلاگر استفاده میکنید، این سیستمها به طور خودکار به گوگل اطلاع میدهند که تغییرات جدید در سایت شما ایجاد شده و باید جستجو شوند.
پس از کشف یک URL جدید، گوگل به آن صفحه مراجعه کرده و محتوای آن را تجزیه و تحلیل میکند. این تجزیه و تحلیل شامل بررسی متن و محتوای غیرمتنی صفحه است تا گوگل بتواند تصمیم بگیرد که این صفحه را چگونه در نتایج جستجو نمایش دهد. هرچه گوگل بهتر بتواند محتوای سایت شما را درک کند، احتمال نمایش آن در نتایج مرتبط بیشتر خواهد بود.
علاوه بر این، صفحات شناختهشده به طور منظم کرال میشوند تا تغییرات جدید آنها بررسی شود. اگر تغییرات جدیدی در محتوا رخ دهد، گوگل این تغییرات را شناسایی کرده و ایندکس آن را بهروزرسانی میکند تا اطلاعات جدید در نتایج جستجو نمایش داده شود.
اگر به طراحی سایت علاقه دارید، دورههای آموزش طراحی سایت میتواند گزینه مناسبی باشد. در نهایت، برای آشنایی بیشتر با دیجیتال مارکتینگ چیست و بازاریابی محتوا چیست، اطلاعات مفیدی در دسترس است که به رشد کسبوکار شما کمک خواهد کرد.
کرالینگ وب چگونه کار میکند؟
موتورهای جستجو از خزندههای وب برای شناسایی و دسترسی به صفحات اینترنتی استفاده میکنند. این خزندهها معمولاً با پیروی از مجموعهای از قوانین و الگوریتمها، صفحات وب را شناسایی و کرال میکنند.
اولین قدم در فرآیند کرالینگ، بارگذاری فایل robots.txt است. این فایل حاوی قوانینی است که به خزندههای موتور جستجو میگوید کدام صفحات را میتوانند کرال کنند و کدام صفحات باید نادیده گرفته شوند. علاوه بر این، در برخی موارد، این فایل میتواند اطلاعاتی در مورد نقشه سایت (سایتمپ) ارائه دهد که شامل لیستی از URLهایی است که خزندهها باید کرال کنند.
خزندههای موتور جستجو از الگوریتمها و قوانین خاصی برای تصمیمگیری در مورد این که چه زمانی یک صفحه باید دوباره کرال شود و کدام صفحات باید ایندکس شوند، استفاده میکنند. به طور کلی، صفحات با محتوای جدید و بهروز، بیشتر کرال میشوند تا صفحات ثابت و نادیدهگرفتهشده.
چگونه میتوان خزندههای موتور جستجو را شناسایی کرد؟
شما میتوانید خزندههای موتور جستجو را از طریق رشته عامل کاربر (User Agent) شناسایی کنید. این رشتهها هنگام درخواست صفحات وب به سرور منتقل میشوند و به موتور جستجو اجازه میدهند که خود را معرفی کند.
در اینجا چند نمونه از رشتههای عامل کاربر مربوط به موتورهای جستجو آمده است:
- Googlebot: Mozilla/5.0 (compatible; Googlebot/2.1; +https://www.google.com/bot.html)
- Bingbot: Mozilla/5.0 (compatible; bingbot/2.0; +https://www.bing.com/bingbot.htm)
- Baidu: Mozilla/5.0 (compatible; Baiduspider/2.0; +https://www.baidu.com/search/spider.html)
- Yandex: Mozilla/5.0 (compatible; YandexBot/3.0; +https://yandex.com/bots)
این رشتهها به موتورهای جستجو کمک میکنند که خود را به وبسایتها معرفی کنند. البته برای اطمینان از اینکه درخواست از طرف موتور جستجو است، میتوان از DNS Reverse Lookup استفاده کرد تا آدرس IP را بررسی و تایید کرد که این درخواست متعلق به موتور جستجو است.
کرال کردن تصاویر و فایلهای غیرمتنی
موتورهای جستجو معمولاً سعی میکنند تمام URLهایی را که با آنها روبهرو میشوند، کرال کنند. اما برای فایلهای غیرمتنی مانند تصاویر، ویدیوها و فایلهای صوتی، موتورهای جستجو معمولاً نمیتوانند محتوای آنها را درک کنند. تنها اطلاعاتی که از این نوع فایلها استخراج میشود، شامل نام فایل و متادیتای مربوطه است.
با این حال، این نوع فایلها میتوانند در نتایج جستجو ایندکس شده و حتی رتبهبندی شوند. به عنوان مثال، اگر شما یک تصویر به همراه توضیحات و متادیتای مرتبط در سایت خود دارید، موتور جستجو میتواند آن را شناسایی کرده و در نتایج جستجوی تصویری یا حتی سایر نتایج جستجو قرار دهد. این فرآیند باعث میشود که صفحات مربوط به این فایلها بتوانند ترافیک بیشتری دریافت کنند.
کرال کردن و استخراج لینکها از صفحات
در فرآیند کرالینگ، خزندهها از صفحات وب موجود که قبلاً آنها را کرال کردهاند، برای کشف لینکهای جدید استفاده میکنند. وقتی خزندهای یک صفحه را کرال میکند، لینکهای موجود در آن صفحه را استخراج کرده و به صف صفحات جدید برای کرال اضافه میکند. به این ترتیب، اگر صفحهای از سایت شما به صفحه دیگری لینک داده باشد، خزنده میتواند آن صفحه را پیدا کند.
در حقیقت، این فرآیند به خزندهها کمک میکند تا هر صفحهای را که به نوعی به اینترنت لینک شده باشد، شناسایی و کرال کنند. این روند میتواند شامل لینکهای دنبالشده و حتی لینکهای فالو باشد که برای شناسایی محتوای جدید و بهروز اهمیت دارند.
نقشه سایت (Sitemap)
یکی از روشهای دیگر که موتورهای جستجو از آن برای کشف صفحات جدید استفاده میکنند، نقشه سایت یا سایتمپ است. نقشه سایت مجموعهای از URLهای سایت است که در قالب یک فایل XML ساخته میشود و به موتور جستجو کمک میکند تا صفحات قابل کرال شدن سایت را شناسایی کند. استفاده از نقشه سایت به موتور جستجو این امکان را میدهد که محتوای پنهان و یا صفحات مهم سایت را پیدا کرده و ایندکس کند. در این راستا، توجه به سئو داخلی اهمیت ویژهای دارد چرا که نحوه چینش لینکها و ساختار داخلی سایت میتواند تاثیر زیادی بر کشف و ایندکس صفحات داشته باشد.
همچنین نقشه سایت میتواند به شما کمک کند تا مدیریت بهتری روی محتوای ایندکسشده سایت داشته باشید. اگر سایت شما شامل صفحات خاص یا غیرمتعارف است که ممکن است موتور جستجو آنها را پیدا نکند، نقشه سایت بهطور خاص به خزندهها کمک میکند تا آنها را شناسایی کنند. در اینجا، سئو فنی میتواند نقش حیاتی داشته باشد تا مطمئن شوید سایت شما از نظر فنی آماده برای کرال شدن است.
ارسال صفحات به موتور جستجو
برای سرعت بخشیدن به فرآیند کشف و ایندکس شدن صفحات جدید، میتوانید صفحات سایت خود را به طور دستی به موتورهای جستجو ارسال کنید. این روش به ویژه زمانی مفید است که محتوای جدیدی منتشر کردهاید یا تغییرات بزرگی در سایت ایجاد کردهاید که میخواهید سریعاً در نتایج جستجو ظاهر شوند. برای این کار میتوانید از ابزارهایی مانند Google Search Console استفاده کنید.
گوگل به طور خاص توصیه میکند که برای حجم بالای URLها از نقشه سایت XML استفاده کنید. اما اگر تعداد صفحات محدود است، ارسال دستی هر URL به موتور جستجو هم امکانپذیر است. توجه داشته باشید که گوگل محدودیتی در تعداد صفحات ارسالی به صورت دستی دارد و هر روز تنها ۱۰ URL میتوانید ارسال کنید. این موضوع در ارتباط با سئو خارجی نیز باید مدنظر قرار گیرد تا لینکهای خارجی و بکلینکها هم به درستی شناسایی و ایندکس شوند.
پس از کرال کردن، چه اتفاقی میافتد؟
بعد از اینکه موتور جستجو یک صفحه را کرال کرد، اطلاعات آن در ایندکس موتور جستجو ذخیره میشود. این اطلاعات به موتور جستجو اجازه میدهد که در صورت جستجوی کاربران، صفحه مورد نظر را در نتایج جستجو نمایش دهد.
این فرآیند ایندکسینگ به موتور جستجو کمک میکند تا به سرعت محتوای جدید و بهروز را در نتایج جستجو قرار دهد، بدون اینکه لازم باشد دوباره کل وبسایت را از ابتدا جستجو کند. بنابراین ایندکسینگ به موتور جستجو کمک میکند تا سرعت جستجو را افزایش دهد و کاربران بتوانند نتایج دقیقتری دریافت کنند.
چگونه میتوان کرال شدن سایت را بهبود بخشید؟
برای اینکه موتور جستجو به راحتی بتواند سایت شما را کرال کند، باید مطمئن شوید که هیچ محدودیتی برای خزندهها وجود ندارد. در اینجا چند پیشنهاد برای بهبود کرال شدن سایت شما آورده شده است:
- دسترسی به صفحات را بررسی کنید: مطمئن شوید که گوگل و دیگر موتورهای جستجو میتوانند به صفحات سایت شما دسترسی داشته باشند. برای این کار میتوانید از ابزارهایی مانند Mobile-Friendly Test استفاده کنید تا اطمینان حاصل کنید که سایت شما برای خزندهها به درستی نمایش داده میشود.
- ارسال نقشه سایت: برای اینکه گوگل به راحتی صفحات جدید و آپدیتشده سایت شما را پیدا کند، از نقشه سایت استفاده کنید.
- ساختار سایت را بهینه کنید: صفحات سایت شما باید به راحتی قابل دسترسی باشند. مطمئن شوید که سایت شما ساختار مناسب و سیستم ناوبری آسان دارد تا گوگل بتواند به راحتی به تمام صفحات دسترسی پیدا کند.
- لینکدهی داخلی: برای کمک به خزندهها در یافتن صفحات دیگر، لینکهای داخلی مناسب و مرتبط در صفحات خود قرار دهید. لینکهای داخلی به خزندهها کمک میکند تا راحتتر صفحات مختلف سایت شما را پیدا کنند و به طور کامل سایت شما را کرال کنند.
- استفاده از فایلtxt: برای مدیریت دسترسی خزندهها به سایت خود، از فایل robots.txt استفاده کنید تا به موتور جستجو نشان دهید کدام صفحات را باید کرال کنند و کدام صفحات را نباید دنبال کنند.
ایندکسینگ موتور جستجو چیست؟
پس از اینکه یک صفحه وب توسط موتور جستجو کشف شد، مرحله بعدی ایندکسینگ یا فهرستبندی است. در این مرحله، موتور جستجو تلاش میکند تا بفهمد محتوای صفحه چیست و چگونه میتواند آن را در نتایج جستجو نمایش دهد.
پس از دیسکاور شدن صفحه، موتور جستجو مانند گوگل به تجزیه و تحلیل محتوای صفحه پرداخته و اطلاعات آن را در سیستم خود ذخیره میکند. این تحلیل شامل بررسی متن، تصاویر، ویدیوها و سایر عناصر صفحه است. بهطور کلی، هدف موتور جستجو این است که محتوای صفحه را بهطور کامل درک کند تا بتواند آن را در نتایج جستجو بهدرستی نمایان کند.
در این فرآیند، موتور جستجو همچنین سعی میکند تصاویر و ویدیوهای موجود در صفحه را فهرستبندی کند و تا حد امکان اطلاعات مربوط به آنها را ذخیره کند. با این حال، گوگل بیشتر از همه به متن علاقه دارد چرا که درک محتوای متنی از سایر انواع محتوا برای موتور جستجو سادهتر است.
ایندکس موتور جستجو
وقتی موتور جستجو صفحات وبی را کشف میکند، این صفحات به یک ساختار داده به نام ایندکس اضافه میشوند. ایندکس شامل تمامی URLهای کشفشده و اطلاعات کلیدی دربارهی محتوای آن صفحات است. این اطلاعات میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- کلمات کلیدی که در صفحه وجود دارند (این صفحه در مورد چه موضوعاتی صحبت میکند؟)
- نوع محتوای کرالشده (با استفاده از دادههای ساختاری مانند Schema، موتور جستجو محتوای صفحه را تحلیل میکند.)
- تازگی محتوا (صفحه چه زمانی به روز شده است؟)
- تعاملات قبلی کاربران با صفحه یا دامنه (چطور کاربران با این صفحه یا وبسایت تعامل داشتهاند؟)
هدف الگوریتم موتور جستجو چیست؟
هدف اصلی الگوریتمهای موتور جستجو این است که بهترین و مرتبطترین نتایج را در کوتاهترین زمان ممکن به کاربران نشان دهند. موتور جستجو تلاش میکند که سریعترین پاسخها را به پرسشهای کاربران بدهد.
بعد از جستجو، کاربر صفحهای را از میان نتایج انتخاب میکند و این انتخاب و تعاملات بعدی در سایت میتواند به رتبهبندی موتور جستجو تاثیر بگذارد.
وقتی جستجو انجام میشود، چه اتفاقی میافتد؟
وقتی یک کوئری جستجو وارد میشود، موتور جستجو تمام صفحاتی را که قبلاً ایندکس شدهاند و با موضوع جستجو مرتبط هستند، به کاربر نمایش میدهد. الگوریتمهای موتور جستجو برای رتبهبندی این نتایج متفاوت عمل میکنند.
برای مثال، صفحهای که در گوگل برای یک کوئری خاص رتبه بالایی دارد، ممکن است در بینگ رتبه کمتری بگیرد. موتور جستجو علاوه بر کوئری، از دادههای دیگری مانند موارد زیر استفاده میکند:
- موقعیت مکانی: جستجوهایی مانند «کافههای نزدیک من» به موقعیت مکانی کاربر بستگی دارند. یعنی وقتی شما این جستجو را در تهران و بوشهر انجام دهید، نتایج متفاوت خواهند بود.
- زبان: نتایج جستجو میتوانند بسته به زبان جستجوی کاربر تنظیم شوند.
- سابقه جستجوی قبلی: موتور جستجو ممکن است نتایج متفاوتی برای کاربرانی که قبلاً جستجوهای خاصی انجام دادهاند، نمایش دهد.
- دستگاه: نتایج جستجو ممکن است بسته به دستگاهی که کاربر از آن استفاده میکند، تغییر کنند. برای مثال، نتایج جستجو در موبایل و لپتاپ ممکن است یکسان نباشند.
چرا ممکن است یک صفحه ایندکس نشود؟
دلایل زیادی وجود دارد که یک صفحه ممکن است توسط موتور جستجو ایندکس نشود. این دلایل شامل موارد زیر هستند:
- استثنائات در فایل robots.txt: فایل robots.txt به موتور جستجو میگوید که کدام صفحات باید کرال نشوند.
- دستورالعملهای صفحه: مانند استفاده از تگ noindex که به موتور جستجو دستور میدهد صفحه را ایندکس نکند.
- محتوای بیکیفیت: موتور جستجو اگر صفحه را بیکیفیت بداند یا محتوای تکراری در آن پیدا کند، آن را ایندکس نمیکند.
- خطاهای سرور: صفحات خطای 404 Not Found که به موتور جستجو نشان میدهند صفحه موجود نیست.
چرا موتورهای جستجو نیاز دارند صفحات را ایندکس کنند؟
قبل از ظهور اینترنت، برای پیدا کردن اطلاعات باید به منابع مختلفی مثل دایرهالمعارفها یا نیازمندیهای روزنامهها مراجعه میکردیم. در سالهای اولیه اینترنت، جستجو در ایندکسها برای پیدا کردن اطلاعات کار زمانبر و کندی بود. اما با ظهور موتورهای جستجو، بازیابی اطلاعات به شکلی انقلابی تغییر کرد.
پس ایندکس کردن فرآیندی است که در آن موتورهای جستجو، پیش از انجام جستجوی کاربر، اطلاعات را سازماندهی میکنند. این کار به موتور جستجو کمک میکند که به سرعت پاسخهای مناسب را به کاربرانی که میخواهند سریعتر به پاسخ برسند، ارائه دهد.
ایندکس معکوس چیست؟
ایندکس معکوس یک سیستم است که در آن پایگاه دادهای از کلمات و عناصری که در صفحات وب وجود دارند، ذخیره میشود. این سیستم به موتور جستجو اجازه میدهد تا خیلی سریع به اطلاعات دسترسی پیدا کند.
در این سیستم، موتورهای جستجو از فرایندی به نام tokenisation برای کاهش کلمات به معنای اصلی آنها استفاده میکنند. این فرایند منابع مورد نیاز برای ذخیره و بازیابی دادهها را به شدت کاهش میدهد و باعث میشود بازیابی اطلاعات بسیار سریعتر از جستجوی تمامی داکیومنتها باشد.
نسخه ذخیره شده (Cache) یک صفحه
علاوه بر صفحات ایندکسشده، موتورهای جستجو معمولاً یک نسخه فشرده و متنی از صفحات ذخیره میکنند. این نسخه به عنوان آخرین snapshot از صفحه شناخته میشود که موتور جستجو مشاهده کرده است.
شما میتوانید با کلیک روی پیکان کوچک سبز رنگ در کنار هر URL در نتایج جستجو، نسخه ذخیرهشده آن صفحه را مشاهده کنید (در گوگل). همچنین میتوانید از اپراتور جستجو «cache:» برای مشاهده نسخه کش شده استفاده کنید.
PageRank چیست؟
PageRank یکی از الگوریتمهای شناختهشده گوگل است که توسط لری پیج بنیانگذار گوگل ایجاد شد. این الگوریتم به صفحاتی که تعداد و کیفیت لینکهای بیشتری دریافت کردهاند، امتیاز میدهد. این امتیاز، بر اساس تعداد و قدرت لینکهای اشارهکننده به صفحه تعیین میشود.
اگرچه PageRank فقط یکی از معیارهای رتبهبندی گوگل است، اما همچنان تأثیر زیادی در روند رتبهبندی دارد. در ابتدا، گوگل مقدار PageRank صفحات را به صورت عمومی نمایش میداد، اما امروزه این مقدار قابل مشاهده نیست.
چگونه PageRank از میان صفحات عبور میکند؟
PageRank یا همان link equity از طریق لینکها به صفحات مختلف منتقل میشود. زمانی که یک صفحه به صفحهای دیگر لینک میدهد، به نوعی به آن صفحه اعتبار و اعتماد میدهد. بنابراین، صفحاتی که لینکهای بیشتری دریافت کردهاند، احتمالاً برای موتور جستجو اهمیت بیشتری دارند.
در صورتی که یک صفحه پنج لینک داشته باشد، هر لینک ۲۰ درصد از PageRank صفحه را به صفحه مقصد منتقل میکند. همچنین، لینکهایی که دارای ویژگی rel=”nofollow” هستند، از انتقال PageRank جلوگیری میکنند.
اهمیت بک لینک
بک لینک یکی از مهمترین سیگنالها برای موتورهای جستجو است که به آنها کمک میکند تا اعتبار صفحات را بسنجند. تحقیقات مختلف نشان میدهند که در نتایج جستجو، بیش از ۹۹ درصد از صفحاتی که رتبه بالایی دارند، حداقل یک بک لینک خارجی دارند.
متخصصین سئو بک لینکها را به عنوان یکی از مهمترین عوامل رتبهبندی در نظر میگیرند و معمولاً آن را در نظرسنجیها بسیار تاثیرگذار ارزیابی میکنند.
رتبهبندی موتورهای جستجو چیست؟
آخرین مرحله در فرایند کار موتورهای جستجو، رتبهبندی است.
زمانی که کاربر یک سوال را وارد میکند، گوگل با بررسی و تحلیل بسیاری از عوامل سعی میکند مرتبطترین پاسخ را از میان صفحات ایندکسشده خود پیدا کند. برای ارائه پاسخ دقیقتر و سریعتر، گوگل به عواملی همچون مکان کاربر، زبان و دستگاه (موبایل یا دسکتاپ) توجه میکند تا بهترین تجربه کاربری را فراهم سازد.
برای مثال، جستجوی عبارت «تعمیرگاههای دوچرخه» ممکن است در هنگکنگ یا پاریس پاسخهای متفاوتی را به کاربر ارائه دهد. این تفاوت به دلیل استفاده از مکان کاربر در الگوریتمهای گوگل است.
نکتهای که باید بدانید این است که هیچگاه نمیتوانید با پرداخت پول، سایت خود را به صورت ارگانیک به صفحه اول نتایج گوگل بیاورید. در صورت پرداخت هزینه، لینک شما در بخش Ad یا تبلیغات نمایش داده میشود، نه در نتایج ارگانیک.
برای اینکه سایت شما به صورت ارگانیک به صفحه اول نتایج موتورهای جستجو برسد، باید اقدامات زیر را انجام دهید:
- افزایش سرعت بارگذاری سایت و ایجاد قابلیت موبایلفرندلی.
- ارائه محتوای مفید و بهروز در سایت.
- دنبال کردن دستورالعملهای گوگل برای Webmaster که کمک میکند تجربه کاربری بهتری ارائه دهید.
- پیادهسازی جدیدترین روشهای سئو برای بهبود عملکرد سایت.
الگوریتمهای موتور جستجو
موتورهای جستجو برای تعیین ارتباط میان کوئری و نتایج جستجو از الگوریتمهای پیچیدهای استفاده میکنند. این الگوریتمها بهطور مداوم اطلاعات را پردازش و بازیابی کرده و نتایج را بهطور معنیدار مرتب میکنند. هدف این الگوریتمها همیشه بهبود کیفیت نتایج جستجو است.
در طول سالها، این الگوریتمها تغییرات زیادی داشتهاند. به عنوان مثال، گوگل هر روز بهطور منظم تنظیمات مختلفی را بر الگوریتمهای خود اعمال میکند. برخی از این تغییرات جزئی هستند، در حالی که برخی دیگر به روزرسانیهای اصلی یا گسترده هستند که برای حل مشکلات خاصی طراحی شدهاند، مثل الگوریتم پنگوئن که برای مقابله با لینکهای اسپمی و غیرطبیعی بهکار گرفته شد.
چرا الگوریتمهای گوگل اغلب تغییر میکنند؟
گوگل هرگز تمامی دلایل تغییرات الگوریتمهای خود را بهطور کامل فاش نمیکند، اما هدف اصلی از این تغییرات همیشه بهبود کیفیت جستجو و ارائه نتایج مرتبطتر است. گوگل همیشه در تلاش است تا بهترین و مرتبطترین محتوای موجود را در سریعترین زمان ممکن به کاربران نشان دهد.
اگر در مشهد زندگی میکنید باید بدانید که آژانس مهام با سابقه 7 ساله در حوزههایی نظیر طراحی سایت در مشهد و خدمات سئو در مشهد بعنوان بهترین آژانس بازاریابی محتوا در مشهد شناخته میشود. برای اطلاعات بیشتر حتما به مهام سر بزنید.
معرفی انواع موتورهای جستجوگر در دنیا
موتورهای جستجو نقش حیاتی و اساسی در دنیای اینترنت دارند. به طوری که هر بار که میخواهیم چیزی پیدا کنیم، از جمله اطلاعات، خرید محصولات یا حتی دریافت خدمات، اولین کاری که میکنیم جستجو در موتور جستجو است. حتی برای پیدا کردن سادهترین اطلاعات مثل معنی یک کلمه یا تاریخ اکران یک فیلم، به سراغ موتورهای جستجو میرویم. بدون این ابزارهای قدرتمند، پیدا کردن وبسایتهای مختلف در حوزههای مختلف واقعاً سخت و زمانبر بود.
از زمان شکلگیری اینترنت و وبسایتها، شرکتهای زیادی تلاش کردهاند تا بهترین و دقیقترین نتایج جستجو را به کاربران ارائه دهند. حالا قصد داریم شما را با چند موتور جستجو آشنا کنیم که عملکرد بسیار خوبی دارند و در دنیای دیجیتال جزو بهترینها به شمار میروند.
خب، گوگل را که همه میشناسند! این موتور جستجو، جایگاه محبوبترین و پرکاربردترین موتور جستجو را در جهان به خود اختصاص داده و تقریباً 90% از جستجوهای اینترنتی از طریق گوگل انجام میشود. طبق آمار وبسایتهای معتبر مثل Statista و Statcounter، گوگل در تمام کشورها و در تمامی دستگاهها (موبایل، تبلت و دسکتاپ) بیشترین استفاده را دارد.
آنچه گوگل را به عنوان محبوبترین و معتبرترین موتور جستجو شناخته شده، کیفیت بالای نتایج جستجوی آن است. گوگل از یک الگوریتم پیچیده و پیشرفته استفاده میکند که دقیقترین و مرتبطترین نتایج ممکن را به کاربران نشان میدهد.
بنیانگذاران گوگل، لری پیج و سرگی برین، ایده جالبی داشتند: «وبسایتهایی که از سوی سایتهای دیگر لینک میشوند، ارزش بیشتری دارند و باید در نتایج جستجو رتبه بهتری بگیرند.» این ایده پایهگذار الگوریتمهای گوگل شد که با گذشت زمان، دهها فاکتور مختلف برای رتبهبندی صفحات معرفی کردهاند. همچنان گوگل بهترین و معتبرترین ابزار برای پیدا کردن اطلاعات دقیق در دنیای وب است.
مزایای گوگل:
- به تازگی به اهمیت محتوا بیشتر توجه میکند.
- قابلیت جستجوی انواع محصولات، مقالات و خدمات.
- قابل استفاده در تمامی دستگاهها.
- سرعت بالا و نتایج مرتبط.
- یکپارچگی با دیگر ابزارهای گوگل (مثل Gmail، Google Maps و…).
- قابلیت جستجوی تصاویر، نقشهها، ویدیوها و…
معایب گوگل:
- جمعآوری اطلاعات از کاربران و استفاده از آنها برای بهبود نتایج.
- نمایش نتایج بسیار زیاد که ممکن است همه آنها برای کاربر مفید نباشند.
Bing
بینگ، موتور جستجوی مایکروسافت، طبق آمار منتشرشده در وبسایت Statista، در ماه ژانویه 2022 حدود 7.6% از کاربران اینترنت را به خود اختصاص داده است. بسیاری از متخصصان دیجیتال، بینگ را به عنوان بهترین جایگزین برای گوگل میشناسند و معتقدند در برخی جنبهها حتی از گوگل هم بهتر عمل میکند. بینگ هدف دارد تا جایگاه گوگل را به چالش بکشد، اما هنوز نتوانسته کاربران را قانع کند که به همان سرعت و دقت، نتایج جستجوی مشابه گوگل را ارائه دهد.
با این حال، سهم بینگ نسبت به گوگل به طور پیوسته در حال رشد بوده است. از اکتبر 2018 تا ژانویه 2022، سهم این موتور جستجو از 3.82% به 7.61% افزایش پیدا کرده است. نکته جالب این است که بینگ موتور جستجوی پیشفرض در سیستمعامل ویندوز است که باعث شده بسیاری از کاربران ویندوز، این موتور جستجو را به صورت خودکار انتخاب کنند.
مزایای بینگ:
- به محتوای قدیمی اما معتبر هم اهمیت میدهد.
- قابل استفاده در تمام دستگاهها (موبایل، دسکتاپ و تبلت).
- امکان جستجوی انواع محصولات، مقالات و خدمات.
- قابلیت جستجوی تصاویر، نقشهها، ویدیوها و موارد دیگر.
معایب بینگ:
- رتبهبندی پایین انجمنها در نتایج جستجو.
- سرعت جستجو کمی از گوگل پایینتر است.
- برخی صفحات با تبلیغات زیادی همراه هستند که ممکن است تجربه جستجو را کمی آزاردهنده کند.
Yahoo
یاهو یکی از قدیمیترین و محبوبترین ارائهدهندگان سرویس ایمیل است و اگرچه سهم موتور جستجوی آن تنها 1 درصد از بازار را در اختیار دارد، همچنان به عنوان یکی از پربازدیدترین وبسایتها در اینترنت شناخته میشود. جالب است که سرویس موتور جستجوی یاهو در حال حاضر توسط بینگ ارائه میشود. پیش از سال 2015 تا 2018، این سرویس جستجو توسط گوگل تأمین میشد. همچنین یاهو موتور جستجوی پیشفرض مرورگر فایرفاکس در آمریکا است.
علاوه بر جستجو، یاهو خدمات متنوع دیگری مثل ایمیل، پیشبینی وضعیت آب و هوا، نتایج ورزشی، اخبار و … را هم به کاربران خود ارائه میدهد. این تنوع در خدمات باعث میشود که یاهو همچنان جایگاه ویژهای در دل کاربران داشته باشد، حتی اگر جستجوی آن به اندازه گوگل یا بینگ قدرتمند نباشد.
مزایای یاهو:
- ارائه اطلاعات جذاب و مفید در حوزههایی مثل غذا و تغذیه.
- سرویسهای متنوع مانند پیشبینی وضعیت آب و هوا و اخبار روز.
- رابط کاربری ساده و دسترسی سریع به بسیاری از خدمات آنلاین.
معایب یاهو:
- موتور جستجوی یاهو به طور مستقیم توسط بینگ تأمین میشود، پس مستقل نیست.
- صفحه اصلی یاهو پر از تبلیغات است که ممکن است تجربه کاربری را تحت تأثیر قرار دهد.
- تفاوت بین تبلیغات و نتایج جستجوی ارگانیک گاهی واضح نیست.
- جمعآوری اطلاعات از کاربران به منظور هدفگذاری تبلیغات.
- صفحه اصلی یاهو کمی شلوغ و نامنظم به نظر میرسد که میتواند برای برخی از کاربران گیجکننده باشد.
Baidu
Baidu، بزرگترین موتور جستجوی چین، در واقع به معنای دسترسی به یکی از بزرگترین بازارهای جهان است. سهم این موتور جستجو از بازار جستجوی چین حدود 70 درصد است که حتی بیشتر از گوگل در این کشور میباشد. به همین دلیل، Baidu رکورد بیشترین تعداد کاربران یک موتور جستجو در یک کشور را در اختیار دارد.
مانند گوگل، Baidu هم از ویژگیهای خاص خود مانند ریچاسنیپتها (Rich Snippets) استفاده میکند که تجربه جستجو را برای کاربران بسیار راحت و مفید میکند. با این حال، بزرگترین چالش Baidu این است که تمرکز اصلی آن بر بازار چین است. بنابراین، اگر کسبوکار شما در چین فعالیت نمیکند، ممکن است این موتور جستجو برای شما مناسب نباشد.
مزایای Baidu:
- ویژگیهای پیشرفته مانند ریچاسنیپت که تجربه جستجو را راحتتر میکند.
- بهترین گزینه برای کسبوکارهایی که به دنبال حضور در بازار چین هستند.
- طراحی ساده و سرعت بالای جستجو که تجربه کاربری خوبی را ارائه میدهد.
معایب Baidu:
- سانسور شدید: Baidu به بسیاری از انواع محتوا اجازه انتشار نمیدهد.
- تمرکز اصلی بر بازار چین و عدم توجه کافی به بازارهای جهانی.
- عملکرد ضعیفتر برای زبانهای غیرچینی، که میتواند محدودیتهایی برای کاربران جهانی ایجاد کند.
Baidu با توجه به تمرکز خاص خود بر چین، میتواند گزینهای عالی برای کسبوکارهایی باشد که به دنبال ورود به این بازار بزرگ هستند. اما اگر فعالیت شما جهانی است، ممکن است نیاز به توجه به موتور جستجوهای دیگری مانند گوگل و بینگ داشته باشید.
AOL
AOL یکی از موتورهای جستجوی معروف آمریکایی است که در حدود 1.5 میلیون کاربر یکتا در ماه دارد. این شرکت زمانی در دهه 90 به عنوان یکی از بزرگترین برندها در حوزه خدمات اینترنتی شناخته میشد. امروزه، با توجه به خرید عمده سهام AOL توسط یاهو، نتایج جستجوی این موتور به طور کلی توسط بینگ تأمین میشود.
مزایای AOL:
- پاسخگویی مناسب به سوالات مستقیم، مانند “آب و هوا در تهران چگونه است؟”
- قابلیت جستجوی تصاویر، ویدیوها و …
معایب AOL:
- صفحه اصلی پر از تبلیغات و اطلاعات اضافی است.
- گاهی نتایج جستجو به دلایل مختلف از نیت اصلی کاربر فاصله دارند.
- عدم نمایش تاریخ انتشار نتایج جستجو که میتواند باعث سردرگمی شود.
Ask.com
Ask.com موتور جستجویی است که در سال 1996 در ایالات متحده راهاندازی شد. در ابتدا به عنوان یک ماشین پاسخگو شناخته میشد که هدف اصلی آن ارائه پاسخهای مستقیم به سوالات کاربران بود و همچنان این هدف جزو ویژگیهای اصلی این موتور جستجو محسوب میشود. با بازدید ماهانه حدود 40 میلیون، Ask دارای دیتابیس و الگوریتمهای خاص خود است و برخلاف AOL و یاهو، از موتور جستجوهای دیگر استفاده نمیکند.
مزایای Ask.com:
- الگوریتم این موتور جستجو به جای تمرکز بر محبوبیت سایتها، تخصص آنها را در نظر میگیرد.
- امکان جستجو در منابعی مانند لغتنامهها و دانشنامهها، مانند ویکیپدیا.
- نمایش پیشنمایش وبسایتها قبل از ورود به آنها.
- ارائه کلمات کلیدی مرتبط و نمایش اسنیپتهای مفید در نتایج جستجو.
معایب Ask.com:
- صفحه اصلی پر از تبلیغات و اطلاعات اضافی است.
- نتایج دقیق و مرتبط برای همه کلمات جستجو شده ارائه نمیشود.
- تبلیغات زیادی در صفحه نتایج جستجو که ممکن است آزاردهنده باشد.
سخن پایانی
با بررسی مراحل کرال کردن، ایندکس کردن و رتبهبندی در موتورهای جستجو، به درک بهتری از نحوه عملکرد این موتورها رسیدیم. موتورهای جستجو به ویژه گوگل، به طور مداوم سعی دارند که تعامل خود را با کاربران بهبود بخشند و الگوریتمهایشان را بهروز کنند تا بتوانند بهترین و باکیفیتترین محتوا را به کاربر نمایش دهند.
برای اینکه سایت شما در نتایج جستجو رتبه بهتری کسب کند، باید سایت خود را بهطور کامل برای موتورهای جستجو بهینه کنید. محتوای شما باید ارزشمند و کیفیتمحور باشد و ساختار لینکدهی شما باید بهگونهای باشد که کرالرها بتوانند به راحتی به محتوای صفحات و صفحات دیگر دسترسی داشته باشند. همچنین، همیشه سعی کنید جدیدترین تغییرات و روشهای سئو را در سایت خود پیاده کنید تا از تغییرات الگوریتمی آینده آسیب نبینید.
سوالات متداول موتور جستجو چیست؟
موتورهای جستجو چطور کار میکنند؟
موتورهای جستجو از سه مرحله اصلی برای نمایش نتایج استفاده میکنند: کرال کردن، ایندکس کردن و رتبهبندی. در ابتدا، موتور جستجو صفحات وب را کرال میکند، سپس این صفحات را ایندکس کرده و در نهایت، بر اساس عوامل مختلف مانند کیفیت محتوا و ارتباط آن با جستجوی کاربر، صفحات را رتبهبندی میکند.
چرا صفحه من ایندکس نمیشود؟
دلایل متعددی وجود دارد که ممکن است صفحه شما ایندکس نشود. برخی از دلایل رایج عبارتند از:
- استفاده از فایل robots.txt که از کرال شدن صفحه جلوگیری میکند.
- استفاده از تگ noindex که به موتور جستجو میگوید صفحه نباید ایندکس شود.
- وجود مشکلات فنی در سایت، مانند صفحات خطا (کد 404).
- محتوای بیکیفیت یا تکراری که از ایندکس شدن جلوگیری میکند.
چرا رتبهبندی سایت من پایین است؟
پایین بودن رتبهبندی میتواند به دلایل مختلفی باشد، از جمله:
- عدم بهینهسازی مناسب برای موتورهای جستجو (سئو).
- بارگذاری کند سایت که باعث تجربه کاربری بد میشود.
- محتوای کمارزش یا غیرمفید.
- لینکسازی ضعیف یا عدم استفاده از بکلینکهای معتبر.