در دنیای وبسایتها، جذابیت بصری و تجربه کاربری فوقالعاده، اهمیت بسیاری دارد. در حقیقت، هر وبسایتی علاوه بر محتوا، نیازمند طراحی و استایلی منحصربهفرد است که کاربر را به خود جذب کند. CSS یا «شیوهنامههای آبشاری» همان ابزاری است که این امکان را فراهم میکند. با استفاده از CSS میتوان ظاهر سایت را به شکل دلخواه تغییر داد، از رنگ و فونت گرفته تا فاصلهها و چیدمان المانها. در این مقاله از مهام ، به معرفی CSS و اهمیت آن در طراحی وب میپردازیم.
CSS چیست؟
به نقل از سایت: ایران هاست
سی اس اس مخفف Cascading Style Sheet (CSS) است. زبان css یکی از زبان های برنامه نویسی طراحی صفحات وب برای ایجاد و ساخت مشخصات ظاهری اسناد و اطلاعات وب سایت می باشد.
این زبان به طراحان وب این امکان را میدهد که ویژگیهای بصری و استایل محتوای صفحات HTML یا XHTML را تعریف کنند. CSS یکی از محبوبترین ابزارها برای زیباتر کردن صفحات وب است و از زبانهای اسکریپت دیگری مانند plain XML، SVG و XUL نیز پشتیبانی میکند. با استفاده از CSS، میتوان به راحتی استایلهایی مانند رنگبندی، فونت، تصاویر پسزمینه و دیگر عناصر ظاهری سایت را تنظیم و شخصیسازی کرد. در ادامه این مقاله از مهام، به بررسی عمیقتر CSS و نحوه تأثیر آن بر طراحی وب میپردازیم.
اگر میخواهید سایت خودتون رو با سلیقه خودتون طراحی و برای موتورهای جست و جو بهینه کنید، دوره آموزش طراحی سایت و دوره آموزش سئو بهترین انتخاب برای شماست.
هدف و کاربرد CSS چیست؟
هدف اصلی از توسعه CSS جداسازی محتوا (نوشته شده با زبانی مانند HTML) از استایلهای ظاهری همچون رنگ، سایز، فونت و صفحهبندی است. این جداسازی به طراحان وب اجازه میدهد تا با سرعت بیشتری به تنظیمات ظاهری دسترسی پیدا کرده و کنترل بیشتری روی ویژگیهای بصری داشته باشند. همچنین، CSS امکان طراحی چندین صفحه با یک الگوی مشابه را فراهم میکند، باعث کاهش پیچیدگی و جلوگیری از تکرارهای غیرضروری در فرآیند طراحی وب میشود.
برخی از کاربردهای CSS عبارتند از:
- تعیین ابعاد و اندازهها
- طراحی سایت ریسپانسیو برای صفحات مختلف
- انتخاب پسزمینه
- تنظیم موقعیت المانها مانند متن یا تصاویر
- مدیریت چیدمان متن (چپچین، راستچین و …)
- تنظیم فاصله میان عناصر
- تغییر ویژگیهای نوشتاری مانند فونت و رنگ
ساختار کدهای CSS
ساختار کدهای CSS از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
- انتخابکننده (Selector)
- بلاک اعلان (Declaration)
Selector (انتخابکننده)
برای اعمال استایل بر روی بخشی از محتوای HTML، باید یک عنصر مشخص را انتخاب کنید. این انتخاب میتواند برای پاراگرافها، تصاویر یا عناوین باشد و در چند دسته قرار میگیرد:
- انتخابکننده عنصر
این نوع انتخابکننده برای اعمال استایل بر روی یک تگ خاص استفاده میشود. به عنوان مثال، میتوانید تگ <p> را انتخاب کنید و رنگ آن را به قرمز تغییر دهید. - انتخابکننده ID
اگر قصد دارید استایل خاصی را روی یک گروه خاص از تگها اعمال کنید، باید از انتخابکننده ID استفاده کنید. در این روش، ابتدا در HTML برای هر تگ یک ID تعیین میکنید و سپس در CSS با علامت # آن ID را انتخاب کرده و استایل موردنظر را اعمال میکنید. این تغییرات تنها بر روی یک ID خاص اعمال میشود.
انتخابکننده Class
برای اعمال استایل مشابه به چندین تگ، میتوانید از کلاسها استفاده کنید. به سادگی با اختصاص یک کلاس به تگهای مدنظر در HTML و استفاده از .
برای انتخاب کلاس در CSS، میتوانید استایلهای خاصی را برای آنها تعریف کنید. به عنوان مثال، اگر بخواهید تمامی پاراگرافها یک استایل مشابه داشته باشند، کافیست کلاس موردنظر را به آنها اختصاص دهید.
Declaration (بلاک اعلان)
بخش Declaration، که درون {...}
قرار میگیرد، مشخص میکند که چه استایلی باید روی تگهای انتخابشده اعمال شود. هر declaration از دو بخش تشکیل شده است: “ویژگی” و “مقدار” که تعیین میکند یک عنصر چه خصوصیتی و با چه مقداری داشته باشد. به عنوان مثال، میتوانید برای تگ h1
رنگ آبی و اندازه فونت ۱۴ پیکسل تنظیم کنید.
این شیوههای کاربردی در CSS به طراحان این امکان را میدهد تا کنترل کاملتری روی جزئیات ظاهری وبسایت خود داشته باشند. در نهایت، آژانس مهام با بیش از ۷ سال تجربه در مشاوره سئو، طراحی سایت و سفارش تولید محتوا میتواند به شما در بهینهسازی و طراحی حرفهای سایت کمک کند و تجربهای جذاب برای کاربران سایت شما فراهم سازد.
Stylesheet چیست؟
یک stylesheet مجموعهای از قوانین و کدهای CSS است که به مرورگر میگوید هر تگ HTML چگونه نمایش داده شود و ظاهر سایت را تنظیم میکند.
فایل CSS چیست؟
CSS با ایجاد فایلهای .css امکان تنظیم و نمایش صحیح صفحات وب را در حالات مختلف فراهم میآورد. این فایلها میتوانند صفحه را برای نمایش روی مانیتور، چاپ، مرورگرهای صوتی و حتی نمایش در مرورگرهای موبایل بهینه کنند.
اگر در مشهد زندگی میکنید باید بدانید که آژانس مهام با سابقه 7 ساله در حوزههایی نظیر طراحی سایت در مشهد و خدمات سئو در مشهد بعنوان بهترین آژانس بازاریابی محتوا در مشهد شناخته میشود. برای اطلاعات بیشتر حتما به مهام سر بزنید.
نحوه اضافه کردن CSS به HTML
اتصال CSS به HTML به سه روش انجام میشود:
- External CSS
این روش، که از رایجترین روشها برای افزودن CSS است، به شما اجازه میدهد با تغییر یک فایل جداگانه، استایل کل سایت را تغییر دهید. برای این کار، کدهای CSS را در یک فایل مجزا ذخیره کرده و آن را با پسوند .css ذخیره کنید. سپس در فایل HTML خود با استفاده از تگ <link> در بخش <head>, فایل CSS را به HTML متصل کنید. - Internal CSS
از Internal CSS زمانی استفاده میشود که بخواهید فقط برای یک صفحه خاص، استایل ویژهای تعیین کنید. در این روش، استایلها را داخل تگ <style> در بخش <head> قرار میدهید. - Inline CSS
این روش زمانی کاربرد دارد که قصد دارید فقط روی یک تگ خاص، استایل خاصی اعمال کنید. در این حالت، استایلها به صورت مستقیم در همان تگ نوشته میشوند و تاثیری روی دیگر تگها ندارند.
احتمالا دانستن اینکه دیجیتال مارکتینگ چیست؟ به شما در بهینه سازی محتوا برای الگوریتمهای گوگل کمک کند.
Syntax (نحوه نگارش) در زبان CSS
زبان CSS نگارشی ساده دارد و از کلمات کلیدی انگلیسی برای تنظیم ویژگیهای صفحات استفاده میکند. هر stylesheet شامل لیستی از قوانین (Rule) است و هر قانون از یک یا چند انتخابکننده (Selector) و بلوکهای اعلان (Declaration Block) تشکیل میشود.
هر بلوک اعلان از چندین اعلان جداگانه تشکیل شده است که هرکدام شامل یک ویژگی، یک مقدار و علامت کلون (:) میان آنهاست. اگر چندین ویژگی در یک بلوک اعلان باشد، هرکدام با یک سمیکلون (;) از هم جدا میشوند.
انواع CSS
در ادامه به معرفی انواع css خواهیم پرداخت:
CSS 1
اولین نسخه CSS که توسط موسسه استاندارد W3C تأیید شد، در دسامبر ۱۹۹۶ منتشر شد. این نسخه امکانات پایهای CSS را فراهم میکرد، از جمله:
- تنظیم ویژگیهای فونت مانند Fontface و Emphasis
- تغییر رنگ متنها، تنظیم رنگ یا تصویر پسزمینه و سایر ویژگیهای ظاهری
- تنظیم فاصله بین کلمات، حروف و سطرها
- تراز کردن نوشتهها، تصاویر و جداول
- اضافه کردن حاشیه، کادر و لایهبندی صفحات
- دستهبندی و نشانهگذاری ویژگیها و امکانات وبسایت
با این حال، W3C دیگر استفاده از نسخه CSS 1 را توصیه نمیکند.
CSS 2
نسخه دوم CSS در ماه می ۱۹۹۸ عرضه شد و قابلیتهای بیشتری را نسبت به نسخه قبل ارائه داد، از جمله:
- تنظیم جایگاه المانها بهصورت ثابت، متغیر و وابسته به دیگر المانها
- پشتیبانی از ویژگی z-index برای لایهبندی
- افزودن انواع فایلهای چندرسانهای و پشتیبانی از طراحی Aural
- امکان راستچین کردن متن
- افزودن ویژگیهایی مانند سایه به متنها
این نسخه نیز دیگر توسط W3C توصیه نمیشود.
CSS 2.1
نسخه CSS 2.1 به دلیل رفع مشکلات موجود در CSS 2 ارائه شد و همچنان بهعنوان یکی از استانداردهای طراحی وب توسط W3C توصیه میشود.
مزایای CSS3
CSS3، برخلاف نسخههای قبلی که بهصورت یکپارچه بودند، دارای ساختاری ماژولار است. هر ماژول مجموعهای از قابلیتها را اضافه میکند و امکان توسعه و تغییرات بهصورت مجزا فراهم میشود. این نسخه در ژوئن ۱۹۹۹ معرفی شد و تا نوامبر ۲۰۱۱، بیش از ۵۰ نوع ماژول جدید توسط تیم CSS طراحی و عرضه شد.
برخی از ماژولها شامل افزودن پسزمینههای ویژه، محاسبات رسانهای و امکان طراحی فرمهای چند ستونه در وبسایتها هستند.
CSS 4
تیم W3C توسعه CSS 4 را از سپتامبر ۲۰۰۹ آغاز کرد. این نسخه هنوز به طور کامل توسط مرورگرهای مطرح پشتیبانی نمیشود، اما پیشبینی میشود در آینده بهعنوان یکی از ابزارهای اصلی طراحی با امکانات پیشرفته بهکار گرفته شود.
راهنما: برای درک بهتر سوال سئو چیست میتوانید به مهام سر بزنید. همچنین در مهام متوجه میشوید که دیجیتال مارکتینگ نیز به مجموعهای از روشها و ابزارها گفته میشود که با هدف جذب و تعامل با کاربران آنلاین به کار گرفته میشوند و یکی از مؤثرترین استراتژیها در دیجیتال مارکتینگ، بازاریابی محتوا است که با تولید محتوای ارزشمند و مرتبط، به جذب مخاطبان هدف کمک میکند و جایگاه سایت را در موتورهای جستجو تقویت میکند. اگر میخواهید بیشتر راجب اینکه بازاریابی محتوا چیست بدانید به مهام سر بزنید.
مزایای CSS چیست؟
- سازگاری بیشتر در طراحی
- امکانات قالببندی متنوعتر
- کد سبک و کمحجم
- سرعت بارگذاری سریعتر
- بهینهسازی برای موتورهای جستجو
- دسترسی آسانتر به کد
CSS؛ زبان فرانتاند (Front End)
CSS بهعنوان یکی از زبانهای فرانتاند در کنار HTML و JavaScript عمل میکند. فرانتاند به مجموعهای از کارهایی گفته میشود که بر ظاهر و گرافیک سایت تاثیر دارد و با عملکرد و منطق سایت ارتباطی ندارد.
ما در مهام با تمرکز بر لینکسازی و سئوی خارجی، تولید محتوای ارزشمند و سئو فنی، و سئو داخلی میتوانیم به شما کمک کنیم تا گوگل متقاعد شود که کسبوکار شما از رقبا بهتر است و آن را در صدر نتایج به نمایش بگذارد.
منظور از پشتیبانی مرورگرها از زبان CSS چیست؟
همه مرورگرها توانایی تجزیه و تفسیر (Parse) کدهای CSS را بهصورت یکسان ندارند. به همین دلیل، تکنیکی به نام CSS Hack به وجود آمده که امکان فیلتر کردن مرورگرهای خاص را فراهم میکند. این تکنیک به طراحان اجازه میدهد قسمتهای خاصی از کد CSS را که مرورگرهای قدیمیتر یا ناسازگار نمیتوانند به درستی نمایش دهند، غیرفعال کنند.
طراحان حرفهای وب از نسخههای مختلف CSS همراه با CSS Filter Hack استفاده میکنند تا وبسایت در هر مرورگری بهخوبی نمایش داده شود. در گذشته، بسیاری از مرورگرها کدهای CSS را با کندی و کیفیت پایینی نمایش (Render) میدادند، به همین دلیل طراحان وب ناچار بودند از CSS Filterها استفاده کنند تا بخشهایی از کد که مرورگر از آنها پشتیبانی نمیکرد، نادیده گرفته شوند.
مرورگر Internet Explorer (IE) از نسخه ۳ خود شروع به پشتیبانی از CSS کرد و در هر نسخه این پشتیبانی را کاملتر کرد. در سال ۲۰۰۸، نسخه آزمایشی Internet Explorer 8 اعلام کرد که بهطور کامل از CSS 2.1 و استانداردهای آن پشتیبانی میکند.
امروزه، با وجود اینکه اکثر مرورگرها پشتیبانی گستردهای از CSS دارند، طراحان وب همچنان با چالشهایی در طراحی CSS مواجه هستند. این مشکلات با ارائه نسخههای جدیدتر مرورگرها برای طراحی سازگار با چندین مرورگر (Cross-browser) پیچیدهتر نیز شده است.
برخی از محدودیتهای زبان CSS
با وجود پیشرفتهای فراوان در نسخههای جدید CSS، هنوز هم این زبان در برخی زمینهها محدودیتهایی دارد که طراحان وب را به چالش میکشد. در جدول زیر به برخی از این محدودیتها اشاره شده است.
محدودیتها | معرفی |
کنترل ضعیف در صفحهبندی انعطافپذیر | محدودیت در طراحی بلوکها و جایگذاری دقیق عناصر |
عدم امکان انتخاب عناصر والد | عدم امکان انتخاب عناصر بالادستی (Parent) |
محدودیت در کنترل فرمهای عمودی | مشکل در جایگذاری المانهای عمودی بهویژه در مرکز |
عدم وجود توضیحات و تفسیر در CSS | نبود اطلاعات تکمیلی در خصوص مقادیر و ویژگیها |
مشکلاتی در ساخت ستونها | مشکلاتی در نمایش ستونها در برخی مرورگرها |
1. کنترل ضعیف در صفحهبندی انعطافپذیر
با اینکه CSS3 امکانات متنوعی برای تنظیم صفحهبندی، فونتها، رنگها، و حاشیهها ارائه داده است، اما هنوز در مدیریت دقیق بلوکها، حاشیهها، سایز و جایگذاری فرمها دچار محدودیتهایی است. این کمبودها باعث میشود تا طراحان برای ساخت صفحات پویا مجبور به کدنویسی دستی شوند.
2. عدم امکان انتخاب عناصر والد
یکی از محدودیتهای قابل توجه CSS این است که نمیتوان عناصر والد (Parent) را مستقیماً انتخاب کرد. اگرچه میتوان با استفاده از انتخابکنندههای پیشرفتهتری مانند XPath تا حدودی این مشکل را برطرف کرد، اما این محدودیت در CSS برای حفظ سازگاری و بهینهسازی عملکرد در مرورگرهای مختلف اعمال شده است.
3. محدودیت در کنترل فرمهای عمودی
در حالی که جایگذاری عناصر افقی با CSS نسبتاً ساده است، اما جایگذاری عناصر بهصورت عمودی (مانند تنظیم وسطچین کردن یک عنصر) پیچیدگی و زمان بیشتری میطلبد. این موضوع میتواند طراحی صفحات را به چالش بکشد.
4. عدم وجود توضیحات و تفسیر در CSS
در حال حاضر CSS توضیحی برای مقادیر و ویژگیها ارائه نمیدهد. مثلاً عبارت margin-left: 10px – 3em + 4px بدون تفسیر مشخص است، اما مرورگرهای قدیمیتر مانند Internet Explorer نسخه ۵ تا ۷ توضیحاتی مختصر ارائه میکردند که بعدها به دلایل امنیتی حذف شدند.
5. مشکلاتی در ساخت ستونها
با وجود امکانات CSS3 مانند ماژول column-count برای ساخت ستونهای پیچیده و چندگانه، نمایش این ستونها همچنان در برخی مرورگرها یا صفحهنمایشهایی با ابعاد متفاوت، دچار مشکلاتی است.
چالشهای CSS؛ محدودیتهایی که طراحان وب باید بدانند
با وجود امکانات گسترده و پیشرفتهای چشمگیر CSS، این زبان همچنان با چالشهایی همراه است که میتواند طراحی وبسایتهای پیچیده را تحت تأثیر قرار دهد. از کنترل محدود در صفحهبندیهای انعطافپذیر و عدم امکان انتخاب عناصر والد تا محدودیت در جایگذاری عمودی عناصر و نبود توضیحات دقیق برای مقادیر و ویژگیها، همگی به عنوان موانعی شناخته میشوند که طراحان وب باید در زمان کار با CSS به آنها توجه کنند. همچنین، مشکلاتی که در ساخت ستونها به وجود میآید، یکی دیگر از مواردی است که به مهارت و تجربه بیشتری برای طراحی در مرورگرها و نمایشگرهای مختلف نیاز دارد.
سوالات متداول CSS
Webkit در CSS چیست؟
WebKit یک موتور رندر است که به مرورگرها امکان میدهد صفحات وب را نمایش دهند. این موتور، رندر کننده اصلی HTML و CSS در مرورگر Safari اپل و Google Chrome است. WebKit به طراحان این امکان را میدهد تا از برخی ویژگیهای خاص برای بهبود عملکرد و تجربه کاربری در این مرورگرها بهره ببرند.
SCSS چیست؟
SCSS یک پسوند نحوی برای CSS است. به این معنا که هر استایلشیت معتبر CSS یک فایل SCSS معتبر نیز محسوب میشود. SCSS علاوه بر قابلیتهای CSS، از هکها و سینتکس اختصاصی نیز پشتیبانی میکند، مانند فیلترهای قدیمی Internet Explorer. این انعطافپذیری به طراحان کمک میکند تا کدهای CSS را بهصورت کارآمدتری سازماندهی کنند.
فرمت فایل CSS چیست؟
فرمت فایل CSS با پسوند .css ذخیره میشود. این پسوند نشان میدهد که فایل شامل استایلها و ویژگیهای بصری مرتبط با HTML است و مرورگرها میتوانند این فایلها را برای اعمال استایل به صفحات وب تفسیر کنند.